Konflikt serologiczny to sytuacja, w której ciało kobiety zaczyna produkować przeciwciała po wcześniejszejekspozycji na obce antygeny obecne na czerwonych krwinkach krwi rh+. Te przeciwciała mogą przedostawaćsię przez łożysko atakując czerwone krwinki dziecka. Przeciwciała mogą być również problematyczne dlamamy jeżeli w przyszłości będzie ona potrzebowała transfuzji krwi. Kobiety dotknięte alloimmunizacjąwymagają specjalnej krwi podczas transfuzji i zawsze powinny nosić przy sobie Kartę Ostrzegawczą Pacjentaw celu poinformowania personelu medycznego.
Do alloimmunizacji dochodzi najczęściej po transfuzji krwi oraz podczas narodzin dziecka. Podczas poroduczęsto dochodzi do wymieszania krwi matki z krwią dziecka. Jeżeli antygeny obecne na ich czerwonychkrwinkach różnią się, może dojść do reakcji immunologicznej i krew matki może zacząć produkowaćprzeciwciała. Do konfliktu serologicznego może dojść również podczas, poronienia, aborcji, krwawienia wtrakcie trwania ciąży oraz procedur medycznych takich jak na przykład amniocenteza.
Największym zagrożeniem dla dziecka jest anemia, ponieważ krew matki systematycznie wyniszcza czerwonekrwinki dziecka. Jeżeli dziecko nie zostanie objęte specjalistyczną opieką prenatalna może dojść donagromadzenia się płynu przesiękowego doprowadzając do ogólnego obrzęku płodu co może w rezultaciedoprowadzić do śmierci dziecka. Po porodzie dziecko również wymaga specjalistycznej opieki medycznej, apoziom bilirubiny musi być stale monitorowany, gdyż jego nagły wzrost może doprowadzić do uszkodzeniasłuchu (z utratą włącznie) oraz uszkodzenia mózgu dziecka. Anemia po porodowa może wystąpić do 12stegotygodnia życia dziecka. Nieleczona może doprowadzić nawet to zgonu dziecka. Istnieje również u dzieckazwiększone ryzyko wystąpienia neutropenii (zwiększona chorowitość) oraz trombocytopenii (ryzykawystąpienia krwawień oraz sińców). W przypadku kobiety dotkniętej alloimmunisacją, jeżeli zostanie jej podananieprawidłowa krew podczas transfuzji, może to wywołać reakcję hemolityczna doprowadzając do śmierci.
Aby uchronić dziecko przed skutkami konfliktu serologicznego, możesz przede wszystkim zadbać oposzerzenie swojej własnej wiedzy w tym temacie upewniając się, że twój doktor jest również prawidłowopoinformowany. Musisz się upewnić, że otrzymujesz prawidłową opiekę prenatalna i są ci oferowaneodpowiednie testy, monitorowanie oraz leczenie. Lekarz medycyny płodowej (perinatolog) będzie dobrzeprzygotowany do tego aby objąć matkę specjalistyczną opieką medyczną. Natomiast ginekolog lub położna niezawsze będą dysponowali odpowiednią wiedzą oraz doświadczeniem, dlatego powinnaś zadbać o skierowaniedo specjalisty. Twój stan będzie wymagał monitorowania poprzez co czterotygodniowe testy krwi aż do24mego tygodnia ciąży, a następnie poprzez co dwutygodniowe testy aż do rozwiązania. Jeżeli poziomprzeciwciał w twojej krwi osiągnie poziom krytyczny (1:16) wówczas stan dziecka powinien być monitorowanyprzy użyciu cotygodniowego badania USG na ocenę wartości maksymalnej prędkości skurczowej w tętnicyśrodkowej mózgu (middle cerebral artery – MCA) aby obserwować stan dziecka pod kątem anemii. Jeżeliwyniki badania USG zasugerują wystąpienie anemii u dziecka, zostanie wówczas zaoferowaneprzeprowadzenie transfuzji krwi wewnątrzmacicznie lub wywołanie porodu z przeprowadzeniem transfuzji ponarodzinach.
Mama powinna mieć zaoferowane badanie krwi na obecność oraz poziom przeciwciał co cztery tygodnie do24mego tygodnia ciąży, a następnie co dwa tygodnie aż do rozwiązania. Jeżeli poziom przeciwciał okaże siębyć wysoki wówczas stan dziecka powinien być monitorowany poprzez cotygodniowe badanie USG (MCA)aby kontrolować stan dziecka pod kątem anemii. Ojciec dziecka powinien przejść test krwi określający fenotypjego antygenów w celu określenia czy jest homo czy tez heterozygotyczny. Można również przeprowadzićnieinwazyjne badanie w celu typowania grupy krwi płodu (Cell Free Fetal DNA – cffDNA). Badanie pozwalaocenić czy dziecko jest zagrożone czy też bezpieczne od wpływu następujących przeciwciał: anty-Kell, anty-D,anty-C, anty-c, anty-E oraz anty-e.
Dzieci mam dotkniętych alloimmunizacją przychodzą na świat najczęściej między 35tym oraz 38mymtygodniem ciąży. Jeżeli występuje podejrzenie anemii u dziecka lub też miało już transfuzjęwewnątrzmaciczną, wówczas poród jest indukowany najczęściej między 35-37 tygodniem ciąży. W przypadkupodejrzenia anemii u dziecka oferuje się mamie indukcję porodu między 37-38 tygodniem ciąży.
Natychmiast po narodzinach przeprowadza się test wykorzystując krew pępowinową dziecka w celu zbadania:poziomu hemoglobiny, bilirubiny oraz obecności przeciwciał we krwi dziecka (DAT lub test Coombs). Badaniekrwi określające poziom bilirubiny powinno być powtarzane co 6-12 godzin podczas pobytu w szpitalu, oraz razdziennie po wypisaniu ze szpitala. Badanie krwi określające poziom hemoglobiny powinno być powtarzane cotydzień aż do 12stego tygodnia życia dziecka. Test badający poziom neutrofili oraz płytek krwi powinien zostaćprzeprowadzony przynajmniej dwukrotnie przed 12stym tygodniem życia dziecka.
Po narodzinach dziecko może być narażone na wystąpienie choroby hemolitycznej (HDN). Jeżeli nie zostaniepodjęte prawidłowe leczenie stanu dziecka (pod katem anemii oraz poziomu bilirubiny we krwi), może dojść dotrwałego uszkodzenia zdrowia, a nawet śmierci. Stan dziecka wymaga przeprowadzania regularnych badańkrwi aż do dwunastego tygodnia życia. Większość dzieci zaatakowanych przez przeciwciała ma normalnypoziom żelaza. Podanie dziecku żelaza bez uprzedniego zbadania poziomu ferrytyny we krwi może być dladziecka bardzo niebezpieczne. Upewnij się, ze poziom ferrytyny jest zbadany zawsze przed podaniem dzieckużelaza. Po 12stym tygodniu życia większość dzieci uważa się już za zdrowe i nie wymagają one dalszychbadań oraz monitorowania.